De Tempel van Jeruzalem

TempelafbOp de veiling van The Romantic Agony (Brussel) op 22 november 2014 werd de gravure geveild met een voorstelling van de Tempel van Jeruzalem, uitgegeven door Christoffel Plantijn.
De Vrienden van het Museum Plantin-Moretus|Prentenkabinet vzw hielpen de aankoop door het Bestendig Dotatiefond voor Boek en Letteren vzw.

1216. [Plantin Press] – Montis Domini totiusq. Sacri Templi exemplum ex antiquis descriptionibus a bened. Aria Montano observatis, ad apparatus sacri instructionem. Antwerp, Chr. Plantin, 1578, copper ill. broadside, 37,5 x 54 cm, engraving 37,5 x 47,5 cm with to the left a printed text 37,5 x 6,5 cm, b/w (sl. frayed & soiled edges, sm. marg tears rep., splitt. c’fold well rep.). Good copy. Extr. rare, apparently not present in Belgium

De tempel werd getekend volgens de richtlijnen van Benedictus Arias Montanus, de Spaanse theoloog die door de Spaanse koning naar Antwerpen werd gezonden om de uitgave van Plantijns Polyglotbijbel tot een goed einde te brengen.
De vermelding in de titel van de illustratie ad apparatus sacri instructionem verwijst naar de Apparatus bij Plantijns Biblia regia, de drie delen met verklarende teksten die bij de overige vijf delen met de tekst van de bijbel werden gevoegd. Het is daarom erg waarschijnlijk dat ook deze voorstelling van de tempel bedoeld was als een illustratie die in een van de traktaten van de Apparatus zou komen, maar uiteindelijk toch niet werd gebruikt.
Plantijn besloot blijkbaar enkele jaren later de gravure toch te drukken en afzonderlijk op de markt te brengen. Later werd de plaat ook gebruikt voor een illustratie in Plantijns luxueuze bijbeleditie van 1583 die in totaal met 94 gravures was geïllustreerd.
In zijn bibliografie van edities van Plantijn kende Leon Voet alleen een exemplaar dat in de Bibliothèque Nationale van Parijs wordt bewaard. In dit exemplaar is 1576 als jaar van uitgave gedrukt, merkwaardig genoeg heeft het exemplaar dat nu bij The Romantic Agony wordt geveild, het jaar 1578 als jaar van uitgave. Dit maakt dit exemplaar nog meer bijzonder.
Lit.: Leon Voet, The Plantin Press (1555-1589). A bibliography of the works printed and published by Christopher Plantin at Antwerp and Leiden, 6 dln., Amsterdam, 1980-1983, nr. 584