De diepdrukpers van de drukkerij van het Museum Plantin-Moretus werd onlangs onderzocht door bestuurslid Patrick Goossens en Roger Gaskell. Deze laatste gaf een –Engelstalige- lezing hierover op 8 november 2023 aan onze leden.
De beroemde drukkerij van het Museum Plantin-Moretus beschikt over zeven gangbare persen voor het drukken van tekst en houtsneden, maar slechts één diepdrukpers voor het drukken van gegraveerde koperplaten. Dit ondanks het feit dat Christoffel Plantijn een pionier was op het gebied van het gebruik van graveren voor boekillustraties. Plantijn en zijn opvolgers lieten het drukken van gravures voor hun boeken uitbesteden, maar in 1714 werd er voor de drukkerij een diepdrukpers aangeschaft.
Roger Gaskell besprak waar deze pers voor gebruikt zou kunnen zijn, indien het niet voor het het drukken van de illustraties in de Officinale Plantiniana-edities was.
Hij heeft beloofd om ons nog een tekst te bezorgen, die ik zal publiceren zodra deze klaar is, maar enkele gegevens staan hieronder.
Er is altijd aangenomen dat de pers die in de drukkerij wordt tentoongesteld, de diepdrukpers is die in 1714 is gekocht. Een paar jaar geleden toonde Patrick Goossens hem echter de onderdelen van een andere pers, die werd ontdekt in de kelder van het museum.
Roger Gaskell beschreef hoe het analyseren van de constructie van de twee persen, samen met Patricks nieuwe archiefonderzoek, tot de conclusie heeft geleid dat de nieuw ontdekte pers zeer waarschijnlijk de pers zal zijn die in 1714 werd verworven, en niet deze van de drukkerij, die van veel later is, zoals bevestigd door dendrochronologische datering.
(Dendrochronologie of jaarringenonderzoek is de wetenschap die zich bezighoudt met het dateren van houten voorwerpen of archeologische vondsten aan de hand van in de voorwerpen herkenbare groeiringen.)
Biografie
Roger Gaskell is een gepensioneerde antiquaar, gespecialiseerd in vroege wetenschappelijke en medische boeken, en werkt voornamelijk samen met nationale en academische bibliotheken. Hij geeft al een aantal jaren les in boekillustratieprocessen. Voor de Rare Book School van de Universiteit van Virginia bouwde hij een replica van een houten walspers die regelmatig wordt gebruikt door studenten in zijn klassen en anderen, en die ook deel uitmaakt van een permanente tentoonstelling van de drukgeschiedenis.
