– Bezoek aan het Erasmushuis en het Begijnhof
– Bezoek aan de Bibliotheca Wittockiana en de tijdelijke tentoonstelling                                             Berthe Van Regemorter

Dank voor deze foto’s aan Helena Vereeck

Zoals bekend organiseren de Vrienden MPM|PK voor de leden allerlei activiteiten in het museum, zoals de portretten- en drukkerswandeling. Twee- tot driemaal per jaar voorzien ze ook activiteiten uitstappen extra muros. Velen herinneren zich nog de succesvolle uitstap naar de Mercatorstad Duisburg in Duitsland en het bezoek aan het Museum van Brieven en manuscripten in Brussel. Deze activiteiten betrekken de leden op een actieve manier met het museum én met elkaar in de vereniging.

In de voormiddag bezochten we het kleine maar betoverend mooie en interessante Erasmushuis in Anderlecht met aanpalende begijnhof en prachtige tuin. Bij aankomst konden we eerst nog de monumentale neogotische kerk van Anderlecht, toegewijd aan St.-Pieter en St.-Guido, bewonderen. Vanwege een uitvaart konden we er helaas niet binnen, maar voor de deelnemers was de buitenkant al bijzonder indrukwekkend. Weinigen kenden deze kerk, wat ook gold voor het Erasmushuis.

[su_quote]Het Erasmushuis en het Begijnhof in Anderlecht behoren tot de oudste gemeentelijke musea van België. Samen met de collegiale kerk Sint-Pieter-en-Guido brengen zij het roemrijke verleden van de gemeente Anderlecht in herinnering. Dankzij de cultus voor Sint-Guido, beschermheilige van het vee, en eveneens omdat Anderlecht gelegen is op de bedevaartsroute van Santiago van Compostella. Ook al was zijn verblijf van korte duur, toch heeft hij een grote indruk nagelaten, vermits er al in de XVIIde eeuw ‘bedevaarders’ het huis bezochten ‘waar de grote Erasmus gewoond had’. Vandaag herbergt dit huis zowel een museum met oude kunstwerken (schilderijen van Vlaamse Primitieven, beeldhouwwerken, meubels) en een studiecentrum met duizenden oude drukken waarin vele vorsers het wetenschappelijke werk van Erasmus voortzetten.. In de middeleeuwen was Anderlecht was een klein dorp dat 300 inwoners telde. In de schaduw van de kerk ontstond een klein begijnhof. Rond de hoofdkerk bevonden zich een aantal belangrijke huizen waarin kanunniken van het kapittel van Anderlecht (waaronder de latere paus Hadrianus VI in 1522) resideerden. Het is in een van deze huizen dat de grote humanist Erasmus van Rotterdam in 1521 ontvangen werd door Petrus Wychman, scholaster van het kapittel, verantwoordelijk voor het onderwijs.[/su_quote]

Het Erasmushuis en begijnhof; klik op het logo

 

 

Klokslag 10 uur stonden Hélène Haug, adjunct-conservator en Maryse Bril, de gids, ons op te wachten aan de ingang van het Erasmushuis. Beide dames begeleidden ons bij het hele bezoek. Mevrouw Maryse Bril gaf uitgebreid en zeer enthousiast uitleg tijdens de rondleiding. We konden ook genieten van een tijdelijke tentoonstelling van werken van Pierre Alechinsky, van wie werken geïntegreerd werden tentoongesteld in het museum. Voor de Vrienden MPM|PK was het bezoek een ware ontdekking. Het begeleid bezoek was een aangename en leerrijke ontdekking.

In het nabijgelegen restaurant ‘Le Chapeau blanc’ genoten we vervolgens van een heerlijke lunch. Het was voor de Vrienden alweer een gelegenheid om onderlinge contacten te leggen en gezellige gesprekken te voeren, vooral indrukken met elkaar uit te wisselen over de ‘ontdekking’ van de culturele parels die het Erasmushuis, het begijnhof en de tuin zijn.

Perfect op schema konden we met de bus door het drukke zaterdagmiddagverkeer naar de tweede locatie: de Bibliotheca Wittockiana, een klein museum in Sint-Pieters-Woluwe.

[su_quote]De Bibliotheca Wittockiana De Bibliotheca Wittockiana is het enige museum ter wereld dat hoofdzakelijk gewijd is aan de boekbindkunst. Men bewaart er een unieke verzameling boekbanden die een stijlevolutie tonen doorheen vijf eeuwen boekbinden, van de renaissance tot de hedendaagse creaties. Deze prestigieuze collectie werd samengebracht door de industrieel en bibliofiel Michel Wittock. Het museum herbergt ook verschillende merkwaardige ensembles zoals het ‘cabinet’ van de dichter Valère-Gille, grootvader van de stichter van de Wittockiana en de laatste directeur van ‘La Jeune Belgique’, maar ook het fonds Lucien Bonaparte (boeken, brieven, foto’s) naast een aanzienlijk aantal artiestenboeken, hedendaagse boekontwerpen en beeldhouwwerken. Elk jaar organiseert de Bibliotheca Wittockiana een tijdelijke tentoonstelling rond het thema boek en boekbinden.
Zo loopt er nu een tentoonstelling gewijd aan Berthe van Regemorter, een Antwerpse kunstboekbindster In de wereld van de Belgische boekbindkunst neemt Berthe van Regemorter (1879-1964) een niet-alledaagse plaats in. Gevormd in Brussel en Londen, werd zij de eerste docent boekbandversiering aan de pas opgerichte school van Ter Kameren. De belangwekkende erfenis die zij heeft nagelaten, bezorgde Elly Cockx-Indestege, oud-conservator Kostbare Werken van de Koninklijke Bibliotheek van België, de sleutels om het leven en werk van deze kunstboekbindster en latere onderzoekster te bestuderen en te inventariseren. Archiefdocumenten en gedrukte bronnen, banden, correspondentie met de boekhistoricus Prosper Verheyden, maar vooral het omvangrijke archief van tekeningen, ontwerpen en wrijfsels van de artieste bewaard in de Bibliotheca Wittockiana, liggen aan de basis van deze monografie. De Wittockiana is om meer dan één reden de aangewezen plaats om de vrucht van deze lange zoektocht te tonen bij het verschijnen van deze belangrijke wetenschappelijke publicatie. [/su_quote]

het Museum van de boekband en de boekkunst: Bibliotheca Wittockiana, klik op de foto

Gastvrouw voor de Vrienden was lid van de Vrienden MPM|PK en van de Antwerpse Bibliofielen: Elly Cockx-Indestege. Zij is curator van de tijdelijke tentoonstelling gewijd aan kunstboekbindster Berthe Van Regemorter. De Vrienden konden rustig zittend een boeiend betoog beluisteren van Elly over het leven en het werk van deze boekbindster. Daarna konden we de tentoongestelde werken bekijken, met deskundige toelichting van Elly die nauwelijks uitgepraat geraakte over de persoon en de boekbindkunstenares. Het was voor de Vrienden MPM|PK een bijzondere ontdekking, vooral omdat er nogal wat verbindingen bestaan tussen Van Regemorter en iemand die in de geschiedenis van het MPM geen onbekende is: Prosper Verheyden.

Na deze twee leerrijke bezoeken in het Brusselse keerden de deelnemers geestelijk voldaan terug huiswaarts.

Bericht aan alle Vrienden MPM|PK: de volgende excursie is gepland op donderdag
16 oktober 2014. We bezoeken dan de benedictijnerabdij van Maredsous waar we o.a. worden ontvangen in de grootste privébibliotheek van België. Later krijgt u een uitnodiging met meer gegevens.
In het voorjaar 2015 staat een bezoek gepland aan Mons, een stad die dan Culturele Hoofdstad van Europa zal zijn. Daar voorzien we o.a. een bezoek aan het totaal gerenoveerde Mundaneum, een intrigerende ‘cartotheek’ van meer dan een eeuw geleden, door sommigen de voorloper genoemd van ‘Google’.

Frans van den Brande